Laat de landelijke overheid zijn dat de taakstelling niet haalbaar is, en zet een negatieve begroting op papier; dat is kort samengevat het advies van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG).
Op de vorige algemene ledenvergadering van de VNG is de resolutie ‘Naar een rechtvaardig, duurzaam en solide meerjarig financieel perspectief’ met grote meerderheid aangenomen. Het daarin aangekondigde begrotingsadvies voor het opstellen van de gemeentelijke programmabegrotingen 2024-2027 is nu gereed. Het begrotingsadvies bestaat uit 2 onderdelen:

Wethouder Anne Cristien Spekle (VVD) is in Oisterwijk – samen met raad en college – verantwoordelijk voor de begroting (Foto: Chris van den Bijgaart).

Presenteer voor 2024 en 2025 van de meerjarenraming 2025-2027 een sluitende begroting. Breng de lasten in de meerjarenramingen voor 2026 en 2027 in beeld, in de vorm van een realistische begroting. Baseer deze op het huidige takenpakket, de noodzakelijke investeringen, de inflatie, de stijgende rente, de ambities uit de coalitieakkoorden en geschatte mee- en tegenvallers. Naar verwachting zullen de meerjarenramingen 2026 en 2027 dan duidelijk tekorten aangeven.

Uitzonderlijk

Het is uitzonderlijk dat de VNG het advies geeft om bewust tekorten te laten zien, maar de ingreep van het kabinet in het gemeentefonds vanaf 2026 levert een uitzonderlijke financiële situatie op. ‘Door de gevolgen van de keuzes van het kabinet te laten zien, geven we een helder signaal af aan het inmiddels demissionaire kabinet en Tweede Kamer: de gemeentelijke financiën zijn momenteel onvoldoende voor het uitvoeren van het huidige takenpakket.’

Tekorten

Normaal gesproken willen (in zeker zin moeten) gemeenten hun begroting sluitend maken. Dat wil zeggen dat de te verwachte uitgaven niet hoger zijn dan de te verwachten inkomsten. Verplichte taken die de gemeente moet uitvoeren, komen in dat geval zoals het er nu uitziet ten koste aan andere taken die de gemeente ook wil (of moet) uitvoeren. Dat komt omdat de gelden die de gemeente van de landelijke overheid krijgt onvoldoende zijn. Het advies van de VNG is nu, om niet te tornen aan taken, maar in de begroting zichtbaar te maken dat er zo’n tekort ontstaat.

In Oisterwijk heeft het gemeentebestuur op dit moment al rekening gehouden met een tekort, zoals te zien in onderstaande overzicht, afkomstig uit de Perspectiefnota 2024-2027. Het is aan de gemeenteraad om te beslissen of en in welke mate middelen worden ingezet, of juist worden geschrapt.

Een inschatting van inkomsten en uitgaven voor de komende vier jaar (Bron: Gemeente Oisterwijk).