VVD Oisterwijk had afgelopen week, na de val van het kabinet vanwege het asiel-debacle, blijkbaar behoefte haar zorgen uit te spreken over de gevolgen daarvan en meteen ook iets te zeggen over hun lokale asielbeleid. De VVD deed dat via de mond van raadslid Rob Mallens (VVD), ‘die het jammer vindt dat veel belangrijke projecten nu vertraging oplopen maar erop vertrouwt dat in Den Haag het juiste besluit is genomen.’ Daarbij meteen ook met een spreekwoordelijke ‘tik’ naar de lokale collega’s, vanwege hun vorig jaar genomen besluit over het AZC in Oisterwijk. Een analyse:

Fractie en wethouder VVD Oisterwijk

Om te beginnen mag gesteld worden, dat de landelijke overheid in lopende processen enige vertraging zal oplopen door de nu eerst te voeren verkiezingen, en het vormen van een nieuw kabinet. Tegelijk mag echter ook duidelijk zijn dat er zeker lokaal een groot aantal projecten zijn die enorm lang duren, en waar het met name de gemeentelijke en politieke stappen zijn die een groot deel van die tijd in beslag nemen. Vijf tot tien jaar voor een woningbouwproject is ‘niks’ (hou die jaartallen even vast voor wat hieronder nog komt). Of de val van het landelijke kabinet daar überhaupt, of relatief veel vertraging op geeft? Laat staan dat, zo geven veel politici en ook inwoners aan, er maar weinig tot stand is gekomen in het Rutte kabinet, en met name door de overheid zelf veroorzaakte problemen voortduren.

Vervolgens haakt de VVD in haar bericht in op het asielbeleid; datgene wat voor de landelijke VVD de aanleiding was de stekker eruit te trekken. VVD Oisterwijk stemde vorig jaar tegen de 25-jarige verlenging van het AZC in Oisterwijk. ‘Niet omdat we in Gemeente Oisterwijk geen asielzoekers willen opvangen, dat doen we immers al ruim 30 jaar. Maar juist omdat we niet over ons eigen graf heen willen regeren en daarmee komende generaties in Oisterwijk opzadelen met onze besluiten van nu. De gemeenteraad staat nu de komende 25 jaar immers compleet buitenspel inzake het asielzoekerscentrum.’

Sluiten van het AZC, zou de toch al enorme druk op de asielopvang ernstig benadelen. Wat dat betreft zou de lokale VVD daarmee hun eigen landelijke staatssecretaris Eric van der Burg (VVD) – die druk doende was om voldoende opvang te realiseren – geen plezier hebben gedaan. Hij is blij met iedere gemeente die een hand uitsteekt, en zeker ook met de extra opvang die Gemeente Oisterwijk biedt. De Oisterwijkse VVD was en is daar niet op tegen; ze geven juist aan dat graag te willen. Asielzoekers zijn in Oisterwijk ook voor de VVD van harte welkom.

Blijkbaar was het punt dat Mallens namens zijn partij heeft willen maken, dat het om de periode van 25 jaar gaat, en in die tijd de raad volledig buiten spel staat. Is dat zo? Nee! De raad heeft meerdere mogelijkheden, als dat nodig mocht zijn, haar burgemeester opdracht te geven de overeenkomst met het COA te ontbinden en daarmee het AZC te sluiten. Bijvoorbeeld als blijkt dat er inhumane situaties ontstaan, als de nieuwbouw niet doorgaat, als er andere afspraken niet of onvoldoende worden nageleefd et cetera.

Gaat het dan om het ‘over het eigen graf regeren’? Een bijzondere uitspraak, waarmee de VVD wil zeggen dat de huidige politiek nu keuzes maakt, die gevolgen hebben voor de toekomst. Toekomstige politici, bijvoorbeeld na de aankomende gemeenteraadsverkiezingen, zouden andere wensen kunnen hebben, en de VVD wil niet meewerken hen daarbij te belemmeren. Dat echter, is een situatie die voor nagenoeg alle besluiten van de raad het geval is. Nagenoeg alles wat in de raad besloten wordt heeft in praktische uitvoering en/of in geldelijke belasting op de gemeentekas cruciale gevolgen. (Bijvoorbeeld in de woningbouw, zoals bijvoorbeeld bij voormalig zwembad De Leye , daar is 10 jaar ‘niks’).

Nee stelt VVD bestuursvoorzitter Eric Beele, bijgestaan door de VVD fractie: ‘Dat is anders. Wegen, zwembaden en cultuur zijn voorzieningen die langjarig binden en waarvan het dus onontkoombaar is dat de gemeente daarover beslist. De vraag of een overeenkomst met het COA moet worden gesloten is dat niet.’ Op zich een logische gedachte, ware het niet dat juist nu de vraag voorlag de noodzakelijke nieuwbouw van het gehele AZC complex te realiseren. Die nieuwbouw maakt onderdeel uit van de overeenkomst, en die nieuwbouw is nodig om (ook belangrijk voor de VVD) te voorzien in een veilige, duurzame en gezonde leefomgeving voor de (ook gewenst door de VVD) opvang van vluchtelingen.

Tot slot nuanceert de lokale VVD woordvoerder in reactie op vragen, dat zij wel akkoord waren gegaan met een periode van 10 jaar. Wetende dat een raadsperiode 4 jaar duurt, zou ook dat tweemaal ‘over het graf regeren’ zijn geweest. En als het COA er een potje van zou maken, is ook 10 jaar teveel om af te wachten op een ‘nieuwe ronde’. Toch stemde de VVD tegen; de keuze voor 25 of 10 jaar bleek voor hen een breekpunt. Ondanks dat is de coalitie (regerende partijen samen) er in Oisterwijk niet op gevallen. Geaccepteerd werd blijkbaar binnen de coalitie (PGB – VVD – D66) dat er verschil van mening was, en dat er verschillend gestemd mocht worden. De meer linkse oppositie sloot aan, en daarmee kwam er alsnog een afgewogen besluit. Was landelijk misschien ook best mogelijk geweest, maar dat zullen we nooit weten…