Zondagmiddag 21 april bij GUO in Tiliander, intense Celtic Sean-Nós songs in oud-Iers Gaelic.
Trio Lorcán Mac Mathúna speelt op zondag 21 april vanaf 15:00u een GUO-concert in Oisterwijks Cultuurcentrum Tiliander. Tussen 14:00 en 15:00u verkoopt GUO nog tickets aan haar zaalkassa (cash: geen pin!). Maar VOL=OP! en de voorverkoop loopt, dus wie zeker wil zijn, winkelt tijdig in GUO’s ticketshop.
Met vader Séamus als dwarsfluitist, zanger en pleitbezorger ter overlevering van Iers-Keltisch muziekerfgoed komt Lorcán Mac Mathúna (Cork, 1976) uit een muzikaal nest. Hij heeft zich ontwikkeld tot beste Sean-Nós zanger van zijn generatie. Deze zangstijl, veelal gezongen in Gaelic, is intens, emotioneel geladen en expressief. Dit oud-Iers is nog altijd voertaal in zogenaamde Gaeltacht-regio’s aan de Ierse westkust. Sinds de Ierse overheid het Gaelic als verplicht vak in het onderwijs herinvoerde, beleeft deze eeuwenoude Celtic taal een revival.
Lorcán komt met zijn trio naar Oisterwijk.
Lord of the Rings
In door generaties overgeleverde songs is de mystieke, Keltische sfeer van legendes vol romantiek en heroïek rijkelijk bewaard gebleven. Als illustratief geldt ‘Lord Of The Rings’, de succesvol verfilmde fantasybestseller van J.R.R. Tolkien. (Katholieke) Ieren identificeren zich met hun taal en hiermee samenhangende cultuur-historische verhalen. Ze onderscheiden zich ermee van het Engels dat ze als de taal van de eeuwenlange onderdrukker ervaren.
In die geest zet Lorcán Mac Mathúna de Sean-Nós traditie voort als componist, arrangeur en improviserend vocalist. Samen met zielsverwanten vernieuwt hij zijn Gaeltacht repertoire tot authentieke zang, instrumentatie, lyriek en danschoreografieën. Met ‘Rógaire Dubh’ (2007) maakt hij naam als Sean-Nós vertolker. Op bellettriefestival IMRAM (2008) zingt hij Ierse liefdesliederen uit de Middeleeuwen in ‘The Arrows That Murder Sleep’. Zijn ‘Tásc Is Tuairisc’ (2009) verhaalt van vermetele expedities van Lord Franklin, gevolgd door ‘Want And Longing’ (2010) met Common Tongue en ‘Dubh Agus Gheal: Darkness and Light – Loric Colloquies’ (2011) met Northern Lights. Zijn avantgardistische ‘An Táin’ (2012) grijpt terug naar een epos.
Suite voor koor en orkest
De BBC registreert ‘Derry To The Sea’ (2013), zijn suite voor kolossaal orkest en koor in opdracht van de Fleadh Cheoil na hÉireann die in première gaat in Saint Columb’s Cathedral (Derry). Zijn ‘Battle of Clontarf’ (2014) ziet het licht op het Temple Bar Trad Fest in Saint Michan’s Church (Dublin). Van hetzelfde jaar dateert ‘Preabmeadar’, zijn compositie met dans en zang. In ‘1916 – Visionaries and Their Words’ zet hij poëzie op muziek ter 100-jarige herdenking van de voor Ierland historisch cruciale Easter Rising (Paasopstand). Na tien uitvoeringen in Ierse theaters trekt hij er mee naar Frankrijk en Tsjechië.
Buiten Ierland toert Lorcán Mac Mathúna over het Europese continent en door Canada om er zijn delicate Sean-Nós repertoire a capella solo of omringd met virtuozen uit de Ierse muziekscene te zingen. Immer getuigt hij van respect voor zijn erfgoed, maar evengoed van een open mind voor invloeden van buitenaf die hij bezielend integreert tot een diep persoonlijk doorontwikkeld idioom. In zijn album en boek ‘An Bhuatais And The Meaning Of Life’ (December 2020) probeert hij een vinger te krijgen achter de universele zeggingskracht van weerkerende karakters en thema’s in verhalen uit de Iers-Keltische traditie. Op zoek naar verklaringen stuit hij op werk van Solzhenitsyn, Dostoyevsky, C.S. Lewis, Victor Hugo, Euripides en Sophocles.
Niet onbeantwoorde liefde
Op de cd werkt hij samen met Martin Tourish (accordeon) die GUO zowel begin 2017 als eind 2022 met Altan op haar podium verwelkomde, met Daire Bracken (fiddle) die zijn sporen naliet in Danú en met gast- en studiomuzikant Éamonn Galldubh (dwarsfluit, uillean pipes, sax, bodhrán) die zijn vakmeesterschap tevens overbrengt op jong muziektalent.
Geflankeerd door Martin en Daire liet Lorcán op 3 oktober 2021 een onuitwisbare indruk achter op alle toehoorders bij GUO’s toenmalige seizoensopener. Die liefde bleef niet onbeantwoord, want bleek wederzijds en smaakte naar meer. Per direct werden plannen gesmeed voor een wegens succes geprolongeerd wederhoren. Getrokken agenda’s botsten, geduld is een schone zaak, tijd relatief, waar een wil is, is een weg en aanhouders winnen. Dus maken we ons op voor nog zo’n memorabel imposant GUO-concert. Zelfde trio, zelfde organisatie, zelfde gemeente, andere -ruimere- locatie.
