Care Inn

Maand van de Geschiedenis: Was de bevrijding van Oisterwijk op 26 oktober of 1 november?


In oktober, de Maand van de Geschiedenis, brengt historicus Ad van den Oord een aantal bijzondere historische feiten die mogelijk ‘Echt Nep’ zijn.

Het thema van de Maand van de Geschiedenis is dit jaar ‘Echt Nep’. Hoe weet je nog wat echt is, in een hedendaagse wereld van nepnieuws, complottheorieën en manipulatie? Wie heeft de waarheid in pacht? Beeldvorming en waarheidsvinding zijn van alle tijden. En ook ons beeld van de geschiedenis zelf verandert continu, op de deining van de tijdgeest en gedreven door voortschrijdend inzicht. Is alle door historici in de diverse archieven aangetroffen informatie echt? Of zijn er mogelijk vergissingen geslopen in wat ooit bewaard werd?

De molen zwaait onze bevrijders uit

door Ad van den Oord

Een mooi voorbeeld toont onderstaande foto met onderschrift. De wieken van de Kerkhovense molen aan de oude Udenhoutseweg zwaaien de tanks van onze Engelse bevrijders uit. Het is een iconische en nog onbekende oorlogsfoto afkomstig uit de collectie van het Maczek Memorial uit Breda. De titel bij de foto luidt ‘Bevrijding van Oisterwijk’, maar bij de datum dat de foto zou zijn gemaakt staat 1 november 1944. En Oisterwijk is natuurlijk niet op die dag, maar al op 26 oktober 1944 bevrijd.

Is het dan misschien toch een andere plaats en andere molen? Weliswaar heeft de afgebeelde molen enkele afwijkingen ten opzichte van de molen zoals hij nu is. Maar de molen op deze foto toont verder zoveel overeenkomsten met de Kerkhovense molen dat er geen twijfel is dat deze foto inderdaad in Oisterwijk is gemaakt. We zien links van de molen ook nog een fabrieksschoorsteen, en die moet van de Lederfabriek zijn.

De begeleidende tekst bij de foto geeft weer een ander perspectief: ‘Twee Churchill Mk-VIII Crocodile vlammenwerper tanks rijden in Oisterwijk richting Oosterhout’. Maar Oosterhout was al op 1 november grotendeels bevrijd. Navraag bij dé militair historicus van Noord-Brabant Jack Didden zet ons op een derde spoor. Hij vermoedt dat het Britse Crocodiles van A Squadron 141 RAC zijn die op 4 november in actie kwamen bij het Afwateringskanaal Den Bosch-Drongelen. Het regiment was eind oktober geconcentreerd in Heesch en Jack Didden denkt dat deze zware tanks via Uden, Veghel, Oirschot en vervolgens Oisterwijk naar Waalwijk zijn gereden.

De foto met de titel ‘Bevrijding van Oisterwijk’ (Bron: Maczek Memorial Breda).

De Maand van de Geschiedenis

In de gemeente Oisterwijk werken een aantal organisaties en vrijwilligers de gehele maand oktober mee aan de Maand van de Geschiedenis. Op Oisterwijknieuws.nl/geschiedenis treft u een overzicht van alle activiteiten en een keur aan historische informatie en video’s.