Sociale woningbouw in Oisterwijk komt moeizaam van de grond

De Woonzorgvisie van de gemeente Oisterwijk bevat de woningbouwplannen voor de periode 2020-2030. In totaal moeten in deze periode 1500 woningen worden gebouwd, waarvan 25 % in de sociale huursector (inmiddels verhoogd tot 30 %) en 10 % in de sociale koopsector. In januari 2025 zijn wij halverwege de planperiode. Het is dus tijd om een tussenbalans op te maken.

door PIT Onderzoek – Hans Hulsbosch & Wouter Verschuur

Volgens opgave van de gemeente Oisterwijk zijn er in de periode 2020 t/m 2024 in totaal 429 woningen gebouwd. Dit is geen juist aantal omdat veertig hiervan sociale huurwoningen zijn gelegen aan de Tilburgseweg. Deze 40 woningen worden pas op op z’n vroegst eind 2025 opgeleverd en moeten dus in mindering moeten worden gebracht op het aantal van 429. Voorts moeten hierop ook nog de 36 in 2024 gesloopte sociale huurwoningen aan de Tilburgseweg in mindering worden gebracht. Dus per saldo neemt de woningvoorraad in de periode 2020 t/m 2024 toe met 353 woningen. Dat is dus minder dan de helft van de beoogde toename van de woningvoorraad met 750 woningen in de planperiode 2020 t/m 2024. De gemeente kon geen opgave doen van de nieuwbouw in de sociale huur- en koopsector, dus moesten wij een beroep doen op het CBS. Volgens het CBS zouden in de periode 2020 t/m 2024 56 sociale huurwoningen (van woningcorporaties) zijn gebouwd, dus aanzienlijk minder dan het beoogde aantal van 225. Het aantal gebouwde sociale koopwoningen is onbekend.

Samengevat:

Inhaalslag?

Is voor de sociale woningbouw de komende 5 jaar een inhaalslag te verwachten? Aan goede voornemens ontbreekt het niet in de gemeentelijke beleidsplannen. De uitvoeringsplannen zijn echter minder ambitieus. De gemeente constateert zelf dat veel plannen voor de sociale woningbouw in Oisterwijk ‘zacht’ zijn. Dit wil zeggen dat de voorwaarden om concrete plannen te kunnen maken nog niet gerealiseerd zijn. Zo kunnen bestemmingsplanprocedures nog niet volledig zijn afgerond. Ook andere belemmeringen kunnen plannen ‘zacht’ maken. Voorbeelden hiervan zijn milieueisen (stikstof) of zoals recent het faillissement van een projectontwikkelaar. Door die laatste oorzaak zal de bouw van de 250 beoogde woningen op het industrieterrein ten noorden van het KVL-terrein op de lange baan worden geschoven. Maar ook gemeentelijke ambities kunnen obstakels vormen voor de sociale woningbouw.

Ambities?

Staan de gemeentelijke ambities sociale woningbouw in de weg? Het grote belang van de sociale woningbouw wordt politiek breed onderkend en bevestigd in vele beleidsnota’s. In die nota’s wordt gesproken van een ‘integrale’ afweging van belangen bij de toekomstige woningbouw: ‘een duurzame en integrale verstedelijking waarbij landschap, natuur, landbouw, wonen, mobiliteit, economie, recreatie en toerisme in hun samenhang worden uitgewerkt’. Met het afwegen van zo veel belangen maakt de gemeente het zichzelf wel moeilijk. Hoe verhouden deze ambities en voornemens zich tot elkaar? Sommige ambities lijken haaks op elkaar te staan. College en gemeenteraad ontkomen er dan ook niet aan om prioriteiten te stellen. Wat, bijvoorbeeld, te denken van de wens om ‘natuurinclusief’ te bouwen?

Natuurinclusief?

Natuurinclusieve sociale woningbouw in het buitengebied? Volgens de Woonzorgvisie wil de gemeente, met als voorbeeld de woningbouw rond het Klompven in Oisterwijk, de komende jaren aan de randen van de dorpen een nieuwe parkachtige, groene omgeving creëren, in combinatie met nieuwbouw van woningen in verschillende prijssegmenten en woontypologieën. De ambitie is om bos, water en wonen met elkaar in balans te brengen, op een manier die past bij de historische ontwikkeling van Oisterwijk. Op onze vraag aan de gemeente of het nastreven van deze ambitie niet botst met de ambitie om voldoende sociale woningbouw te realiseren, kregen wij tot op heden geen antwoord.

Versnellingsteam?

Wat heeft het gemeentelijk versnellingsteam kunnen bijdragen aan het vergroten van de bouwproductie en met name de sociale woningbouw? Op 6 juni 2021 nam de gemeenteraad van Oisterwijk een motie aan om de woningbouw in Oisterwijk te versnellen. Ruim een jaar later werd het programmaplan ‘Versneld bouwen in Oisterwijk’ vastgesteld, gevolgd door het instellen van een ‘versnellingsteam’. De raad stelde hiervoor 1 miljoen euro beschikbaar. In 2023 werd voor de tweede maal 1 miljoen euro apart gezet, waarvan tot nu toe 278.000 euro is uitgegeven.

PIT Onderzoek constateert dat in de periode 2020 t/m 2024 de (sociale) woningbouw sterk is achtergebleven en dat zeker niet kan worden gesproken van een ‘versnelling’ van de woningbouw. In ieder geval heeft het versnellingsteam niet kunnen bewerkstelligen dat het plan Buiten Erven groen licht kreeg van het College. Dit plan werd begin 2022 ingediend bij de gemeente en omvat ruim 90 woningen waarvan 25 % in de sociale huur (22 woningen) en 10 % in de sociale koop (9 woningen).

Interesse in een prognose voor de komende jaren? Lees dan ook: Woningbouw moet nog op gang komen