Gemeente Oisterwijk heeft een inhaalslag gemaakt met de huisvesting van vluchtelingen met een verblijfsvergunning, de statushouders. Er werden door de gemeente te weinig woningen beschikbaar gesteld; de taakstelling werd niet gehaald. Dat is ruimer aangepakt en er is opvang gerealiseerd in een hotel. Voor komende jaar verwacht men een toename van vluchtelingen, ook een toename van alleenstaande jongeren, en tevens een toename van de taakstelling voor realisatie van huisvesting.
Asielzoekers worden statushouders (of vergunninghouders) zodra ze een verblijfsvergunning krijgen. Ze gaan dan deel uitmaken van de Nederlandse samenleving. Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) koppelt vergunninghouders aan gemeenten. De Rijksoverheid bepaalt elk half jaar hoeveel vergunninghouders gemeenten een plaats moeten geven om te wonen, dit heet de taakstelling voor huisvesting vergunninghouders. Tijdige realisatie van de vastgestelde taakstelling is belangrijk voor het bevorderen van een goede integratie in de Oisterwijkse samenleving en het optimaal kunnen blijven benutten van de centrale opvangcentra waarvoor ze bedoeld zijn, namelijk de opvang van asielzoekers die nog in procedure zijn.
Toezicht
De gebouwen op het AZC zitten vol, wie een verblijfsvergunning krijgt moet hier weg, naar een reguliere woning (Foto: Joris van der Pijll).
De provincie Noord-Brabant houdt toezicht op de uitvoering van deze taakstelling. Zij beoordeelt de prestaties op het gebied van het huisvesten van vergunninghouders. Op 21 maart 2023 heeft het college het Toezichtsoordeel Huisvesting Vergunninghouders ontvangen. Gemeente Oisterwijk heeft een inhaalslag gemaakt en op 1 februari 2023 alsnog de volledige taakstelling gerealiseerd. ‘Wij hebben één maand na de wettelijke peildatum de taakstelling gehaald. Wij hebben in januari 2023 een inhaalslag gemaakt waardoor we de achterstand uit eerdere perioden ruimschoots hebben ingelopen. De taakstelling voor het tweede halfjaar van 2022 bedroeg voor gemeente Oisterwijk 25 te huisvesten vergunninghouders. Daarnaast hadden wij uit de eerdere perioden een achterstand van 9 vergunninghouders,’ aldus het college (burgemeester en wethouders) in een informatiebrief aan de gemeenteraad.
Buiten regulier
In de woonzorgvisie van gemeente Oisterwijk wordt de opgave voor het huisvesten van bijzondere doelgroepen beschreven. Voor bepaalde groepen geldt dat zij, vanwege hun specifieke situatie, op een andere manier dan via de reguliere weg in aanmerking kunnen komen voor een sociale huurwoning. Het gaat om de volgende drie groepen: a) mensen die uitstromen vanuit Beschermd Wonen of Maatschappelijke Opvang, b) urgenten en c) vergunninghouders. ‘We werken – samen met verschillende partners – aan het uitbreiden van huisvestingsmogelijkheden voor mensen uit deze bijzondere doelgroepen. De toewijzing voor woningen voor deze doelgroep wordt afgesproken met de woningbouwcorporaties in prestatieafspraken. Daarnaast is er dit jaar, vaker dan anders, ook gezocht naar andere oplossingen zoals het gebruik van particuliere woonruimte of tijdelijke opvang. ‘
Zo worden er statushouders opgevangen in een hotel in Waalwijk. Dit heeft gezorgd voor verlichting op de opvangcapaciteit bij het COA. Ook kunnen statushouders hierdoor volledig1 starten met hun inburgeringstraject. De taakstelling voor de eerste helft van 2023 betreft de huisvesting van 43 statushouders. Gemeente Oisterwijk heeft reeds voor 37 personen een geschikte woonruimte kunnen vinden. Om de taakstelling te behalen moeten er nog 6 statushouders gehuisvest worden voor 1 juli 2023.
Opdracht
Als vluchtelingen een verblijfsvergunning krijgen moeten ze zo snel mogelijk het asielzoekerscentrum (azc) verlaten. Vluchtelingen zijn in het AZC voor alles afhankelijk van de overheid en leven samen met honderden andere asielzoekers en statushouders. Het is volgens Gemeente Oisterwijk in ieders belang dat zij zo snel mogelijk zelfredzaam zijn en integreren in onze samenleving. ‘Maar zonder contact met Nederlanders is integreren heel moeilijk. En zonder vaste woonplaats lukt het ook niet om werk te vinden. Erkende vluchtelingen hebben vaak jarenlang moeten wachten op hun verblijfsvergunning en hebben daarom rust en een vaste plek nodig om eindelijk een nieuw leven op te kunnen bouwen.’
Toename
Het kabinet brengt eens per half jaar in beeld met welke scenario’s van asielinstroom rekening gehouden moet worden. Onrust in landen op en buiten het Europese continent veroorzaken een hoge verwachte asielinstroom. Gezien alle onzekerheden houdt het kabinet een scenario aan tussen het medio en maximum scenario: ruim 70.000 asielzoekers. Ook de verwachte instroom van alleenstaande minderjarige vreemdelingen is met een toename van 27% naar boven bijgesteld. Voor het COA betekent deze verwachte instroom dat zij 77.100 opvangplekken nodig heeft per 2024. Het vooruitzicht van de hoge asielinstroom zorgt voor de hoogste taakstelling voor gemeenten sinds 2015 in het te huisvesten vergunninghouders. Het aantal te huisvesten mensen met een verblijfsvergunning is voor de tweede helft van 2023 vastgesteld op 27.300. De officiële aantallen per gemeenten zijn nog niet bekend. De verwachting is dat dit ongeveer 52 te huisvesten statushouders zullen zijn.
Naast woonruimte voor statushouders, is er veel opvang nodig voor asielzoekers en Oekraïense vluchtelingen. Binnen de gemeente Oisterwijk zijn naast het AZC, nog opvanglocaties op voormalige camping De Reebok, Klein Oisterwijk en voormalig Klooster Moergestel. Of deze opvang open blijft, of wordt uitgebreid, is nog niet bekend.
