Waarom niet bij de rechtbank verschijnen? Daar geeft gemeente geen antwoord op; openbaarheid van bestuur staat blijkbaar niet erg hoog op de gemeentelijke agenda. Onfatsoenlijk? Ja, best wel, als je gewoon niet komt opdagen bij een rechtszaak en daarmee zowel je inwoners als de rechtelijke macht negeert. Maken ze dan überhaupt nog kans in hoger beroep? Ja, want alle argumenten die de gemeente alsnog wil aanbrengen zijn welkom, hoewel tegelijk voorlopig ook een ‘nee’, want onbekend is wat die argumenten zijn en de uitspraak zoals die er nu uitziet lijkt clip en klaar.

De kwestie

In de zaak die vorige week is uitgesproken door de Rechtbank Zeeland-West-Brabant gaat het om het voorkeursrecht dat Gemeente Oisterwijk op grond van een boer heeft bedongen. Een gemeente kan dat volgens de wet doen om zeker te zijn dat – mocht de eigenaar de grond verkopen – de gemeente het als eerste mag kopen. Het is gebruikelijk om dit te doen in voorbereiding op nog te ontwikkelen woningbouwplannen, om speculatie door de eigenaar te voorkomen.

De boer had eerder in 2018 met de gemeente afgesproken zijn veehouderij te verplaatsen, om geurhinder voor mogelijke nieuwbouwwijken te voorkomen. De grond zou daarna vrij komen voor andere toepassingen, maar nog steeds eigendom blijven van de boer. Die geeft bij de rechtbank in verweer aan dat de financiële opbrengst van die nieuwe bestemming deels de fundatie vormt van de overeengekomen verhuizing van hun bedrijf. Daarbij is van cruciaal belang, en opmerkelijk, dat de gemeente niet alleen de grond van de oude, maar ook de grond van de nieuwe – met gemeente overeengekomen – bedrijfslocatie wil aankopen voor woningbouw. Daarmee zou de gemeente de eerder overeengekomen verhuizing onmogelijk maken.

De rechter was snel klaar, en heeft de boer in gelijk gesteld.

Afwezig

Grote afwezige was Gemeente Oisterwijk. Het college (burgemeester en wethouders) lieten het afweten, was niet aanwezig, en in de uitspraak zijn dan ook geen argumenten van de gemeente meegenomen. Enkele deskundigen die wij hebben gesproken vinden dat minstens onfatsoenlijk, slordig en onprofessioneel. Afhankelijk van de reden mogelijk ook onverstandig, maar wettelijk mag het.

De vraag waarom Gemeente Oisterwijk niet op de zitting is verschenen, daar krijgen we geen antwoord op. Waren ze zo overtuigd van zichzelf? Zijn ze het vergeten? Te druk? Kiezen ze meteen voor Hoger Beroep? Het blijft vooralsnog stil op het gemeentehuis. Vandaag even geen openbaarheid van bestuur; geen transparantie.

Hoger Beroep

VVD Oisterwijk laat weten dat het gemeentebestuur in Hoger Beroep gaat. Is dat zo? Gemeente geeft geen antwoord. Met welke argumenten?  Radiostilte. Politiek betrokken inwoner Jaap Budding stelt in reactie dat Hoger Beroep geen zin heeft, omdat bij een Hoger Beroep alleen het al of niet juiste oordeel van de Rechtbank wordt afgewogen: ‘Nieuwe feiten of omstandigheden tellen echter niet mee. Conclusie: de gemeente kan aanvullende informatie en argumentatie geven tot ze een ons weegt, de rechter zal er geen rekening mee houden.’ De VVD denkt daar anders over. Ook de VVD zegt de reden en argumentatie niet te weten, maar stelt: ‘ We gaan ervan uit dat met het hoger beroep aanvullende informatie en argumentatie van de verweerder een andere uitspraak geeft.’

Kans?

Maakt de gemeente na eerdere afwezigheid nog kans? De vraag die hier opkomt, is of de rechters in Hoger Beroep accepteren dat in dit geval Gemeente Oisterwijk nieuwe argumenten aandraagt, die vanwege afwezigheid in de eerdere zitting achterwege zijn gelaten. Uit navraag blijkt dat de Raad van State in beginsel wél nieuwe informatie en argumenten in behandeling zal nemen. Alleen voor nieuwe bezwaren (let op, een bezwaar is iets anders dan een argumentatie op een bezwaar) is in het Omgevingsrecht een uitzondering. In deze zaak worden echter geen nieuwe bezwaren ingebracht. Wel worden de eerder getoetste bezwaren opnieuw afgewogen met de nu nog ontbrekende argumenten en onderbouwing van de gemeente.

Gemeente Oisterwijk kan dus in Hoger Beroep alsnog inhoudelijk verweer voeren op de door de wederpartij (de bezwaarmaker/verzoeker) aangevoerde bezwaren. Daarmee worden geen nieuwe bezwaren toegevoegd aan de reeds eerder kenbaar gemaakte bezwaargronden , maar wordt slechts de ‘fout’ van de gemeente (het niet verschijnen bij de rechtbank) hersteld. Wel zal gemeente met hele goede argumenten moeten komen om – in relatie tot de eerdere overeenkomst tussen boer en gemeente – de rechters te overtuigen dat wat ze hier doen redelijk en billijk is.