Het blijft regenen; de ene na de andere rechtszaak wordt door Gemeente Oisterwijk verloren. 75% zo werd door PIT onderzoek recent uitgerekend. Niet alleen dat valt op; het gaat vaak om onzorgvuldig handelen. Die onzorgvuldigheid zit de laatste maanden erg veel in het negeren van de inwoner én het negeren van de rechter.

Laten we beginnen met te melden, dat er incidenteel ook rechtszaken worden gewonnen. Zo is er enkele weken terug een uitspraak gedaan over een bouwvergunning, waar buren onderling het in eerste instantie niet eens konden worden over een beoogde bouw. Tijdens de gerechtelijke procedure hebben partijen dat alsnog in overleg met elkaar opgelost. Gemeente Oisterwijk had ook in die zaak volgens de rechter wel procedurefouten gemaakt, maar kreeg inhoudelijk gelijk. Een beroep volgt niet, omdat eiser tevreden is met de tussentijds geboden oplossing door de buren.

Wat ook voorkomt is dat een inwoner in zijn eis niet ontvankelijk wordt verklaard, omdat – in een geval van afgelopen week – deze inwoner per abuis bezwaar had gemaakt op de verkeerde vergunning. Die zaak krijgt nog een vervolg in bezwaar tegen de juiste vergunning. In beide gevallen is het zonde van de tijd en het geld; deze rechtszaken zouden mogelijk voorkomen kunnen worden door eerder goed overleg.

Voorkomen

Burgemeester Hans Janssen, portefeuillehouder voor juridische zaken (Foto: Masja Vlaminckx).

Dat voorkomen van rechtszaken kan zeker in de situaties waarbij Gemeente Oisterwijk aanvragen en bezwaren van inwoners negeert, en vervolgens ook de vragen van de rechtbank onbeantwoord laat. Dat is in opvallend veel situaties het geval. De ernst van deze situatie werd door de burgemeester in eerste instantie ontkent. In reactie op raadsvragen (na berichtgeving op onze website) en in reactie op het daaropvolgende onderzoek van PIT Onderzoek, stelde de burgemeester ‘zich niet te herkennen in het beeld dat wordt geschetst.’ Afgelopen maand moest deze toch erkennen dat er iets mis is in de interne organisatie. Het ontbreekt aan ‘specifieke benodigde expertise en beperkte inhuurcapaciteit’.

Overzicht

Het gaat regelmatig om zaken die meer dan twee jaar ergens op een bureau van een ambtenaar liggen. Vanwege de aanleiding van dit type verloren rechtszaken (het niet tijdig reageren op vergunning of bezwaar) en de reden die de gemeente daartoe geeft (expertise en capaciteitsproblemen), is het zeer aannemelijk te verwachten dat er meer van dergelijke rechtszaken volgen. Hoeveel? Waarom? Wanneer? De woordvoerder van burgemeester Hans Janssen geeft aan, dat intern ‘de zaken in beeld zijn’. Op herhaaldelijk verzoek van onze redactie, om middels een overzicht van lopende aanvragen, bezwaren en rechtszaken inzage te geven in de omvang en aard van deze problematische situatie, stelt deze: ‘De zaken zijn in beeld, een overzicht maken heeft nu geen prioriteit.’

AZC

Waar hebben we dat eerder gehoord!? Achtereenvolgens: de ernst van een situatie eerst ontkennen, onderschatten, media tegenspreken, vervolgens erkennen, geen overzicht, alsnog een overzicht maar incompleet, aanpak, oplossing, resultaat niet meetbaar … Dat was bijvoorbeeld het geval bij toename van incidenten met AZC bewoners. Toen er 5-6 jaar terug plots een toename van 112 incidenten in beeld kwam, met daarbij opvallend veel asielzoekers (aanhoudingen en winkelverboden na diefstallen door AZC bewoners), werd in eerste instantie ook ontkennend gereageerd. Dit zonder navraag te doen bij de beschikbare bronnen en zonder informatie te gebruiken die eenvoudig voorhanden was.

Later kon de burgemeester niet anders dan erkennen dat er in ‘zijn’ gemeente een onwenselijk probleem was ontstaan. Ook nadat hij dit erkende, en hulp vroeg aan de landelijke overheid, werd in beginsel geen inzage gegeven in de interne registraties en informatie. Latere informatie aan de gemeenteraad bleek (eenvoudig aantoonbaar) uiterst gebrekkig. Jaren later werden de problemen na aandringen van de raad, in samenspraak met het COA en Politie, alsnog opgelost.

Bezuinigingen

Het geld klots in Oisterwijk niet tegen de plinten; integendeel. Gemeente Oisterwijk moet miljoenen per jaar bezuinigen. De gemeenteraad staat voor een lastige keuze om, na beraadslaging met de inwoners en organisaties, te bepalen wat minder kan. Welke voorzieningen kunnen straks nog doorgaan; welke niet? De gemeente heeft de grootste moeite om straatverlichting te laten branden; voor extra personeel of noodvoorzieningen is geen ruimte. Het Staalbergven kan niet worden aangepakt; er is geen geld voor. Inwoners krijgen een enquête voorgelegd, waarin zij gevraagd worden waarop nog meer bezuinigd kan worden: Moet de subsidie naar sportverenigingen omlaag? Mag het afval minder vaak opgehaald worden? Gaat Den Boogaard dicht? Of wellicht toch meer belasting betalen?

Dweilen

Het mag duidelijk zijn dat de stroom aan verloren rechtszaken enorm veel geld kost en ook bij het uitstellen van besluiten is dat het geval. Zo hebben inwoners na een wettelijke periode recht op een schadevergoeding, en ook de rechter spreekt een vergoeding uit die de gemeente moet betalen. Dat zijn de basis bedragen voor gerechtelijke kosten. Als het college daarna niet met spoed alsnog een besluit neemt (wat in een aantal gevallen plots wel kan) volgt een direct opeisbare dwangsom. Daarbij komen de kosten voor het personeel, dat bij uitstel iedere keer opnieuw brieven moet sturen en telefoontjes moet beantwoorden.

Tot slot krijgt juridisch personeel op het gemeentehuis het steeds drukker, met rechtszaken die alleen maar gaan over procedurefouten en overschrijding van termijnen. Het is capaciteit die nodig is om op inhoud te reageren, maar die deels opgaat aan zaken over puur en alleen de procedure. Dat noemen we ‘dweilen met de kraan open’. Geld dat wegstroomt zonder nuttige besteding, wat niet aan een openlucht zwembad of sportclub kan worden uitgegeven.

Meten is weten

Intern zou het bekend zijn; de informatie die nodig is om inzicht te krijgen in de omvang van de situatie die geeft de gemeente niet. Het blijft vooralsnog afwachten tot inwoners rechtszaken winnen, voordat (achteraf!) duidelijk wordt hoe groot het probleem werkelijk is.