Het verlies van een gewaardeerd toneellid gaat Theatergroep Trappaf aan het hart. Zéker als een persoonlijkheid als Mart van de Wiel -actief van het begin van Theatergroep Trappaf tot op heden-, die een enorme hoeveelheid energie en tijd in de club stak, komt te overlijden.
Uit de nalatenschap van Wim Rooth kwam bij zijn heengaan in 2011 een lijst tevoorschijn die we tot onze spijt steeds vaker moeten raadplegen als we bij overlijden willen weten vanaf welk jaartal een toneelkameraad lid was van de groep. Mart van de Wiel overleed zondag 2 februari op 75-jarige leeftijd. Van genoemde lijst leerden we dat Mart in 1968 al zijn eerste medewerking verleende aan de Theatergroep die toen pas net van de grond was gekomen.
In dat jaar werd het eerste spel op de planken gezet: ‘Het spook van de Vrijburcht’. Pas in 1972 kon de jonge toneelgroep gebruik gaan maken van De Kunstkring, vóór die tijd werd een podium en belichting gecreëerd in het Trappafgebouw aan de Terburghtweg. Vanuit de Technische Dienst van Jongerenorganisatie Trappaf was de stap naar activiteiten voor de toneelgroep héél klein. Zo ook voor Mart.
Nog in de week voor zijn overlijden had Mart contact met een der leden over de op handen zijnde voorstelling ‘Robin Hood’. Marts actieve periode voor de Theatergroep behelst dus een tijdsbestek van maar liefst 57 jaren!
Mart was goud voor de club. Uit zijn kundige en creatieve vingers en brein kwamen altijd mooie oplossingen. ‘Een ontwerp op papier vertalen naar een fysiek geheel’, dát kon je met een gerust hart aan Mart overlaten. Hij verzamelde een ploeg om hem heen en onder zijn leiding realiseerde men machtige decors met prachtige effecten!
Zo construeerde hij bijvoorbeeld met de decorploeg voor ‘De Driestuiversopera’ in 1999 een opstelling met ’n massa diaprojectors waarmee een tientallen meters brede achterwand beschenen kon worden. Met één schakeling veranderde de achtergrond van warme sfeer tot uiterst dreigend en van oud-Londen naar een donker gevang. Laat ons beslist ‘Mistero Buffo’ uit 2003 niet vergeten waar een oude, grote boerenschuur werd getransformeerd tot theaterzaal. Of de giga-reuzenkop die tevoorschijn kwam uit een vulkaan, een groeiend kasteel, een beklimbare berg die de complete achterwand van het grote Natuurtheater behelsde, compleet met grotten, waterval, kruip-door-sluip-door-gangen, Sesam-open-u-rotsen en nog veel meer schitterende theatereffecten; Mart toverde het uit zijn hoge hoed! Ook voor het decor van ‘Sinterklaas… en de Kolderzolder’ leek hij zijn hand niet om te draaien. Dat startte met een beloopbaar dak met schoorsteen dat na de aanvangsscène naar twee zijdes open draaide zodat het spel zich vervolgen kon aan de binnenzijde: een oude zolder! Speelde het toneelspel zich in het donker of in een binnentheater af dan regelde Mart het belichtingsplan en voorzag het podium of speelplan van fraai licht.
Naast werk voor de Theatergroep bleef Mart ook actief binnen Jongerenorganisatie Trappaf. Hoofdverantwoordelijke Functie Bar én Instuif Ouderen én Culturele Commissie én Technische Dienst staan -door de jaren heen- op zijn conto. Hij zat zowel in het toneelbestuur als in het hoofdbestuur van de Jongerenorganisatie, nam zitting in de Raad van Elf van het Trappegat en zette voor het Trappafgebouw én de culturele activiteiten bij de ‘Kulturele Weken’ zijn technische kennis in. Hij bouwde een inbraakbeveiliging voor het Trappafpand en bouwde een kastje met speaker voor aan de Terburghtweg. Passanten die op de knop drukten zetten een bandje in werking dat de activiteiten voor dat weekend aankondigde.
Mart was niet enorm spraakzaam maar zodra hij loskwam kon hij grandioze verhalen, doorspekt met veel humor vertellen. Geschiedenissen die we soms met moeite konden geloven maar die tóch waar bleken te zijn of tenminste… ten dele. Zo had hij ‘in het theater gestaan’ met Urbanus van Anus en Kees van Kooten. Jaja… Maar het klopte wel want elke toneelgroep werd geacht een technische man in huis te hebben die de techniek van cultureel gebouw ‘De Kunstkring’ beheerste. En zo kwam het dat Mart Kees van Kooten én Urbanus van licht en geluid voorzag in de Oisterwijkse cultuurtempel van weleer.
Mogen we nog van de kostelijke 1 aprilgrap uit Marts koker getuigen? In ’n openluchtspel kwamen paarden op het toneel. Mart stuurde een mailtje rond dat hij het in de buurt zijnde Circus Boltini bereid had gevonden vóór de repetitie langs te komen met zogenaamde ‘olifantenmatten’ teneinde de vloer op draagkracht te testen. Of ook wij daarvoor om 19.00 uur aanwezig zouden kunnen zijn. Het klonk uiterst geloofwaardig want er speelde al geruime tijd een discussie over de broze tegels in het theater en problemen daarover met de exploitant. Natuurlijk wilden wij geen schade berokkenen of er financieel voor opdraaien! De vroege gang naar het theater was al ingezet toen het plots bij ons begon te dagen. Grap mislukt maar bij deze de bekentenis dat we er op ’n háár na waren ingetuind! Mart ten voeten uit.
Marts gezin werd eveneens ‘besmet’ met het toneelvirus. Echtgenote Annie van Aarle stond met ons meermalen op het toneel en tevens was dochter Guusje op de speelvloer van de partij. Oók achter de schermen lieten zij vaak van zich horen. Annie vooral bij het grimeren, Guusje in decor- en afficheontwerp. Samen met Mart werkte Guusje aan een fenomenaal decor voor ‘Aladdin’ uit 2017 waar op de theatervloer in het tijdsbestek van slechts één lied een schuur transformeerde tot een groots Oosters paleis. Zoon Daan gooide zijn muzikale kwaliteiten in de strijd en zoon Gijs was altijd bereid de handen mee uit de mouwen te komen steken.
Het leven van Mart, Annie en hun gezin ging niet altijd over rozen. Zeer, zéér ernstig was het noodlottige verkeersongeval dat in 1993 hun vierjarige dochtertje Sara overkwam. Er was veel bewondering voor hoe de familie op den duur weer het leven aankon. Ook het overlijden van Annie aan een ernstige ziekte in 2018 ging Mart en de kinderen niet in de kouwe kleren zitten. Het is bijzonder knap te noemen hoe hij zich -op den duur- niet uit het lood liet slaan, opkrabbelde en zijn schouders weer onder de theaterhobby zette! Natuurlijk beseften wij dat het hierboven beschrevene nooit uit zijn gestel weg zal zijn geweest.
Jongerenorganisatie Trappaf én Theatergroep Trappaf zijn Mart van de Wiel enorme dank verschuldigd voor alle tijd, werk, energie en creativiteit die hij aan ons gegeven heeft!
Wij wensen iedereen die Mart in het hart gesloten heeft, in het bijzonder Yvonne, kinderen en kleinkinderen, alle sterkte toe om het verlies te verwerken!
Bestuur en leden Theatergroep Trappaf.
In het lied ‘Spijt’ uit ‘Belle en het Beest’, dat Theatergroep Trappaf in 2019 in het Oisterwijkse Natuurtheater bracht, speelt het decor een mooie rol en ziet men goed de enormiteit en fraaiheid ervan waar ook Mart van de Wiel zijn schouders breed onderzette (Foto: Jos Marcelissen)
